کال مارجین در فارکس چیست؟ نکات مدیریت ریسک Margin Call

در دنیای معاملات فارکس، کال مارجین (Margin Call) یک زنگ خطر است که می‌تواند معامله‌گران را با ضررهای قابل‌توجهی مواجه کند. این اصطلاح، در واقع درخواستی از سوی بروکر برای افزایش سپرده یا واریز وجه به حساب معاملاتی شماست که ریشه در ماهیت معاملات با مارجین دارد. در این مقاله به بررسی عمیق این مفهوم، علل وقوع، اقدامات لازم برای مقابله با آن و تمام اطلاعات کلیدی مرتبط با کال مارجین شدن می‌پردازیم. با ما همراه باشید.

داستان معامله‌گری که ۴۲ میلیارد روبل را از دست داد

پیش‌از اینکه به بررسی این پرسش که کال مارجین چیست، بپردازیم. بگذارید داستانی عبرت‌آموز را برای شما تعریف کنیم:

این داستان در ۳۰ دسامبر ۲۰۱۵ رخ داد، زمانی که دنیس گروموف، یک معامله‌گر خصوصی، با امید به معجزه روزش را با ۵.۶ میلیون روبل آغاز کرد. او در ۴.۵ ساعت، بیش از ۵ هزار تراکنش خرید و فروش ارز به ارزش ۴۲ میلیارد روبل انجام داد و بعدها گفت که متوجه اتفاقات رخ‌داده نبوده و فقط قصد داشته از افزایش قیمت دلار سود کسب کند.

این معامله‌گر با دارایی USDRUB_TOM (تسویه فردا) و USDRUB_TOD (تسویه امروز) معامله می‌کرد. بانک مرکزی روسیه از USDRUB_TOM برای تعیین نرخ رسمی دلار فردا استفاده می‌کند.

گروموف متوجه شد که دلار با تسویه «فردا» کمی گران‌تر از دلار با تسویه «امروز» است. او در ۳۸ دقیقه بیش از ۲۵۰۰ تراکنش انجام داد: دلار «امروز» را می‌خرید و دلار «فردا» را می‌فروخت. به دلیل ناکافی بودن وثیقه‌اش، از اهرم مالی بروکر استفاده کرد. با اینکه موقعیت کل او از سطح مارجین فراتر نرفت، اما گردش مالی‌اش به ۲۳.۷ میلیارد روبل رسیده بود.

در آن لحظه، مدیر کارگزاری تماس گرفت و اصطلاحاً «کال مارجین» را گزارش داد. او پیشنهاد داد تا مبلغ وجوه قرض گرفته‌شده را کاهش دهد و «فروش به‌صورت معکوس» را تا زمانی که حساب نیازمندی مارجین فارکس را برآورده کند، انجام دهد.

اشتباه معامله‌گر ساده بود؛ او هزینه معاملات آربیتراژ (خرید یک اوراق بهادار در یک بازار و فروش هم‌زمان آن در بازار دیگر با قیمت بالاتر، سودبردن از اختلاف موقت قیمت) را درنظر نگرفت. اهرم مالی به شما امکان می‌دهد حجم موقعیت خود را افزایش دهید؛ اما زمانی که یک موقعیت باز را از یک روز به روز دیگر منتقل می‌کنید، بروکر هزینه سوآپ دریافت می‌کند.

مارجین در فارکس: وثیقه‌ای برای گام‌های بلند

معاملات با USDRUB_TOD در ۳۱ دسامبر تسویه شد و معاملات با USDRUB_TOM تنها در ۱۱ ژانویه انجام می‌شد؛ بنابراین برای همه این روزهای تعطیل، سوآپ دریافت شد. همان چیزی است که مدیر به معامله‌گر تازه‌کار اطلاع داد. او چاره‌ای جز بستن همه موقعیت‌ها با ضرر نداشت.

تلاش‌ها برای حل این مشکل در دادگاه ناموفق بود؛ اما این داستان به نمونه‌ای گویا از نتایج سوءتفاهم اصطلاحاتی مانند «معاملات با مارجین»، «کال مارجین» و «سوآپ» تبدیل شد.

کال مارجین چیست و چه زمانی رخ می‌دهد؟

مفاهیمی ‌که در متون بالا به آن‌ها اشاره شد، برای ردیابی موجودی حساب و اطمینان از اینکه اتفاق غیرمنتظره‌ای رخ نمی‌دهد، ضروری است. بااین‌حال، هیچ معامله‌گری نمی‌تواند با قاطعیت بگوید که قیمت ارزها کاهش پیدا نمی‌کند و موجودی حساب او کم نمی‌شود. هنگامی‌که چنین اتفاقاتی رخ می‌دهد، سطح مارجین شروع به کاهش می‌کند؛ حتی ممکن است به زیر ۱۰۰% برسد.

سه مرحله در سطح مارجین وجود دارد. در مرحله اول (بالای ۱۰۰%)، معامله‌گر می‌تواند موقعیت‌های جدید باز کرده و پوزیشن‌های موجود را حفظ کند. در سطح دقیقاً ۱۰۰%، امکان حفظ موقعیت‌ها وجود دارد اما نمی‌توان پوزیشن جدیدی باز کرد. در سطح پایین‌تر از ۱۰۰%، معامله‌گر حتی نمی‌تواند موقعیت‌های موجود را حفظ کند و اینجاست که کال مارجین اتفاق می‌افتد.

در این صورت، بروکر فارکس به معامله‌گر اطلاع می‌دهد که سطح مارجین او از مارجین نگهداری (Maintenance Margin) پایین‌تر است؛ یعنی دیگر پولی در حساب او برای حفظ حتی معاملات موجود وجود ندارد و او باید برای بازگرداندن تعادل باید وجوه بیشتری واریز کند.

به‌عنوان جایگزین، معامله‌گران می‌توانند برخی از معاملات خود را تا زمانی که مارجین نگهداری مجدداً برقرار شود، ببندند (لیکویید کنند). اعلانی که از بروکر دریافت می‌شود، کال مارجین نامیده می‌شود و معمولاً به‌صورت ایمیل، پوش نوتیفیکیشن در پلتفرم یا پیام کوتاه است.

برای درک بهتر اینکه کال مارجین چیست؟، بیایید به یک مثال نگاه کنیم:

فرض کنید ۵ هزار دلار در حساب خود دارید و می‌خواهید یک پوزیشن شورت (فروش) برای جفت ارز USD/JPY با ۱ لات (۱۰۰ هزار واحد ارز) باز کنید. در این مثال، مارجین مورد نیاز ۳٪ خواهد بود؛ بنابراین بروکر ۳ هزار دلار از موجودی شما برداشت می‌کند.

در این حالت، مارجین استفاده‌شده ۳ هزار دلار خواهد بود؛ درحالی‌که ۲ هزار دلار به‌عنوان فری مارجین باقی می‌ماند. در مجموع، شما همچنان ۵ هزار دلار اکوئیتی قابل دسترس در حساب خود خواهید داشت؛ زیرا معامله شروع نشده و هنوز سود یا زیان رخ نداده است.

بنابراین شما یک معامله باز کردید، یک جفت ارز USD/JPY را برای یک لات فروختید و انتظار دارید قیمت کاهش یابد. بااین‌حال، به‌نظر می‌رسد که شانس با شما یار نیست و قیمت شروع به افزایش می‌کند. بیایید تصور کنیم که قیمت آنقدر کاهش یافته که منجر به ضرر ۲ هزار دلاری برای شما شده است.

در این مرحله، شما ۳ هزار دلار به‌عنوان اکوئیتی قابل دسترس دارید، درحالی‌که فری مارجین در حال حاضر صفر است. به‌خاطر می‌آورید سطح مارجین چیست؟ این سطح نسبت بین اکوئیتی قابل دسترس و مارجین استفاده‌شده است. در مثال ما، سطح مارجین ۱۰۰% (۳۰۰۰/۳۰۰۰ * ۱۰۰%) خواهد بود. در این مرحله، بروکر احتمالاً یک کال مارجین برای شما ارسال می‌کند و از شما می‌خواهد که یا حساب خود را مجدداً شارژ کنید یا معامله را ببندید.

محاسبه کال مارجین در فارکس

سطح کال مارجین در مقابل کال مارجین

نقطه‌ای که بروکر شما در آن یک کال مارجین را آغاز می‌کند، سطح کال مارجین (Margin Call Level) نامیده می‌شود. درحالی‌که این مفهوم شبیه به کال مارجین است، این دو اصطلاح یکسان نیستند.

کال مارجین یک اعلان در مورد کاهش وجوه و پیشنهاد برای شارژ مجدد موجودی یا بستن معاملات است. این در واقع رویدادی است که در برخی نقاط در معاملات فارکس رخ می‌دهد.

سطح کال مارجین، نقطه مشخصی از سطح مارجین است که در آن کال مارجین رخ می‌دهد و به این پرسش پاسخ می‌دهد که این اتفاق چه زمانی می‌افتد. برای مثال، اگر سطح کال مارجین ۱۰۰% باشد و سطح مارجین از آن پایین‌تر برود، بروکر برای مشتری کال مارجین ارسال می‌کند؛ بنابراین، این دو اصطلاح مرتبط هستند اما یکسان نیستند.

حال برای بازگشت به مثال خود، بیایید تصور کنیم که قیمت دلار آمریکا به ین ژاپن در همان جا متوقف نمی‌شود و همچنان کاهش می‌یابد. درست پس‌از عبور از خط ۱۰۰٪ و عدم شارژ مجدد حساب توسط معامله‌گر، بروکر می‌تواند موقعیت‌های معامله‌گر را به‌صورت دستی لیکوئید کند.

اما حتی در این مرحله از سطح کال مارجین، بروکر فارکس می‌تواند این کار را انجام ندهد و منتظر تحولات بعدی باشد. شاید قیمت شروع به بهبود کند و وجوه از دست‌رفته را برگرداند؛ بنابراین در این مرحله، همه چیز از دست نرفته است و لیکوئیدکردن موقعیت‌ها به بروکر بستگی دارد.

اما اگر قیمت به کاهش خود ادامه دهد و سطح مارجین به پایین‌تر از سطح کال مارجین برسد، معامله‌گر به سطح جدیدی به نام «سطح توقف ضرر» (Stop Out Level) می‌رسد. کارگزاران مختلف الزامات متفاوتی برای این سطح دارند، اما معمولاً حدود ۵۰% است. با رسیدن سطح مارجین به زیر این مقدار، بروکر فرآیند «توقف ضرر (stop out)» را آغاز خواهد کرد.

در این مرحله، بروکر زیان‌ده‌ترین موقعیت‌هایی را که بیشترین آسیب را به کل حساب وارد می‌کنند، می‌بندد یا لیکوئید می‌کند. این روند ادامه خواهد داشت تا زمانی که سطح مارجین حداقل به بالای سطح توقف ضرر بازگردد.

اما برخلاف سطح کال مارجین که در آن امکان لیکوئیدشدن موقعیت‌ها هم وجود دارد، در سطح توقف ضرر این فرآیند، کاملاً خودکار است و بروکر نمی‌تواند موقعیت‌های معامله‌گر را نبندد.

معامله‌گران معمولاً در مورد سطوح مارجین خود بسیار محتاط هستند و تمام تلاش خود را می‌کنند تا به سطح کال مارجین نرسند چه رسد به سطح توقف ضرر.

روش‌های جلوگیری از کال مارجین

خبر خوب این است که با استفاده از روش‌های مناسب می‌توانید از کال مارجین جلوگیری کنید و امنیت حساب معاملاتی خود را افزایش دهید. چند روش کلیدی برای جلوگیری از کال مارجین وجود دارد که شامل موارد زیر است:

استفاده از اهرم مناسب

اهرم ابزاری قدرتمند در معاملات فارکس است که می‌تواند سود شما را به‌طور قابل‌توجهی افزایش دهد. اما استفاده بیش‌ازحد از اهرم می‌تواند ریسک را هم به‌طور چشم‌گیری بالا ببرد و احتمال کال مارجین را افزایش دهد.

پس انتخاب اهرم مناسب برای معاملات، بسیار مهم است. به‌طور کلی، معامله‌گران مبتدی باید از اهرم‌های پایین (مانند ۱:۱۰ یا ۱:۵) استفاده کنند، درحالی‌که معامله‌گران باتجربه‌تر می‌توانند از اهرم‌های بالاتر (مانند ۱:۲۰ یا ۱:۵۰) استفاده کنند.

مدیریت صحیح معاملات

• معاملات خود را به‌طور فعال رصد کنید: به‌طور مرتب نمودارها و قیمت‌ها را بررسی کنید و در صورت نیاز، معاملات خود را تعدیل کنید.
• از حد ضرر و حد سود استفاده کنید: حد ضرر دستوری است که به‌طور خودکار معاملات شما را در صورت رسیدن به سطح ضرر مشخص می‌بندد. حد سود هم دستوری است که به‌طور خودکار معاملات شما را در صورت رسیدن به سطح سود مشخصی می‌بندد.
• از تنوع‌سازی در معاملات خود استفاده کنید: همه تخم‌مرغ‌های خود را در یک سبد نگذارید. سعی کنید در جفت ارزهای مختلف و با استراتژی‌های مختلف معامله کنید تا ریسک خود را کاهش دهید.
• احساسات خود را کنترل کنید: معاملات تحت تأثیر احساسات مانند ترس یا طمع می‌تواند منجر به تصمیمات اشتباه و ضررهای قابل‌توجه شود. سعی کنید با آرامش و منطق معامله کنید.

حفظ سرمایه کافی

• بیش‌از حد توان خود معامله نکنید: فقط با پولی که می‌توانید از دست بدهید معامله کنید.
• از سپرده‌های اضطراری استفاده کنید: در کنار سرمایه اصلی خود، مقداری پول نقد اضافی را به‌عنوان سپرده اضطراری در حساب معاملاتی خود نگه دارید تا در صورت نیاز به افزایش سطح مارجین خود از آن استفاده کنید.

انتخاب بروکر مناسب

• بروکری را انتخاب کنید که قابل اعتماد و معتبر باشد.
• به شرایط و ضوابط معاملات با مارجین در کارگزاری موردنظر خود به‌دقت توجه کنید.
• از کارگزارانی که مارجین نگهداری (Maintenance Margin) غیرمنطقی و پایینی دارند، دوری کنید.

با رعایت این نکات، آموزش مداوم و استفاده از روش‌های مناسب می‌توانید احتمال کال مارجین را به‌طور قابل‌توجهی کاهش و امنیت حساب معاملاتی خود را افزایش دهید.

خدمات FORFX

FORFX یک پراپ تریدینگ معتبر است که با ارائه راهکاری نوآورانه به معامله‌گران ایرانی، دسترسی آن‌ها را به بازارهای مالی جهانی تسهیل کرده است. این شرکت پیشگام با معرفی سیستم «حساب لایو» فرصت بی‌نظیری را برای علاقه‌مندان به معاملات ارزی فراهم کرده است تا با حساب شخصی خود در چالش پراپ شرکت کنند و در صورت موفقیت از مزایای یک حساب تأمین‌مالی‌شده (فاندشده) بهره‌مند شوند.

سخن پایانی

کال مارجین شدن در فارکس، کابوسی همیشگی برای معامله‌گران است. این اتفاق ناخوشایند می‌تواند منجر به ضررهای قابل‌توجه و حتی اجبار به بستن معاملات باز شود. اگر از نسبت‌های اهرم مناسب استفاده کنید، حد ضرر و سود برای معاملات خود تعیین کنید، به‌طور مرتب سطح مارجین خود را رصد کنید و وجوه کافی در حساب خود داشته باشید، می‌توانید ریسک کال مارجین را تا حد بسیار زیادی کاهش دهید و در معاملات فارکس با اعتمادبه‌نفس بیشتری عمل کنید.

منابع: + +