⁨شاخص ترس و طمع در فارکس چیست؟ تحلیل دقیق

شاخص ترس و طمع در فارکس ابزاری قدرتمند برای سنجش احساسات غالب بر بازار و شناسایی فرصت‌های معاملاتیِ خلاف جهت است. این شاخص نشان می‌دهد که ترس شدید (اعداد پایین) می‌تواند سیگنال خرید و طمع شدید (اعداد بالا) سیگنالی برای فروش باشد. برای آشنایی با مولفه‌های اصلی شاخص ترس و طمع در فارکس و نحوه استفاده از آن برای پیش‌بینی بازگشت روند، ادامه این مقاله را مطالعه کنید.

شاخص ترس و طمع چیست؟

شاخص ترس و طمع توسط CNN Money (درحال‌حاضر CNN Business) در سال ۲۰۱۲ برای ردیابی احساسات حاکم بر بازار سهام ایالات متحده معرفی شد. این شاخص، هفت عامل متمایز بازار را تجزیه و تحلیل و به‌عنوان یک فشارسنج در تخصیص یک مقدار عددی از ۰ تا ۱۰۰ عمل می‌کند. بررسی این شاخص به تریدرها اطلاعات زیادی را ارائه می‌کند. چنانچه از نکات مربوط به این شاخص بهره ببرید، در پروسه پیش‌بینی بازار موفق‌تر عمل خواهید کرد.

همان‌طور که گفته شد، شاخص ترس و طمع معیاری است که توسط CNN Business برای سنجش احساسات سرمایه گذاران ایجاد شده است. این شاخص نشان می‌دهد که چگونه احساسات بر مبلغی که سرمایه‌گذاران مایل هستند که برای سهام بپردازند تأثیر می‌گذارد، که به‌نوبۀ خود پنجره‌ای را به این سؤال باز می‌کند که آیا سهام در هر مقطع زمانی معین قیمت‌گذاری شده است یا خیر؟

این شاخص بر این منطق استوار است که ترس بیش‌ازحد باعث کاهش قیمت سهام می‌شود، درحالی‌که حرص و طمع بیش‌ازحد باعث افزایش قیمت خواهد شد.

فومو در ترید: غول بی‌رحم معاملات

هدف شاخص ترس و طمع، ارزیابی احساسات بازار است. ازآنجاکه سرمایه‌گذاری اغلب احساسی است، خلق‌وخوی لحظه‌ای می‌تواند بر تصمیم سرمایه‌گذار برای خرید یا فروش سهام تأثیر بگذارد. نفوذ شبکه‌های خبری و اطلاعاتی ۲۴ ساعته می‌تواند واکنش‌های شدیدی را از سوی سرمایه‌گذاران ایجاد کند که به اثر CNN معروف است.

شاخص ترس و طمع تلاش می‌کند تا روندهای بازار را براساس این فرض که ترس منجر به معامله سهام کمتر از ارزش ذاتی آن‌ها و طمع باعث روندهای صعودی می‌شود، اندازه‌گیری کند. این شاخص می‌تواند هم به‌عنوان یک ابزار تحقیق سرمایه‌گذاری مشروع و هم به‌عنوان یک فشارسنج برای زمان‌بندی بازار درنظر گرفته شود.

شاخص‌های اصلی ترس و طمع کدام‌اند؟

 این شاخص براساس شاخص های زیر بنا شده است:

• حرکت قیمت سهام: معیاری از S&P 500 در مقابل میانگین متحرک ۱۲۵ روزه آن (MA).
• قدرت قیمت سهام: تعداد سهامی که در بورس نیویورک (NYSE) به بالاترین حد خود در ۵۲ هفته گذشته در مقابل سهامی که به پایین‌ترین حد ۵۲ هفته گذشته رسیده‌اند.
• پهنای قیمت سهام: تجزیه و تحلیل حجم معاملات در سهام در حال افزایش در برابر سهام در حال کاهش.
• نوسانات بازار: شاخص نوسان CBOE (VIX) براساس MA 50 روزه.

مثلث احساسات در ترید

اهمیت شاخص ترس و طمع در فارکس

شاخص ترس و طمع (Fear and Greed Index) در بازار فارکس از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است؛ زیرا به‌عنوان یک ابزار قدرتمند روان‌شناختی، می‌تواند احساسات و تمایلات معامله‌گران را به تصویر بکشد. در بازارهای مالی، به‌ویژه در فارکس که نوسانات شدید و حجم معاملات بالا رایج است، احساسات انسانی نقش مهمی در تعیین روندهای قیمتی دارند.

ترس و طمع، دو احساس اساسی هستند که می‌توانند به‌طور چشمگیری بر تصمیمات سرمایه‌گذاران تاثیر بگذارند، و ازاین‌رو شاخصی که این دو احساس را اندازه‌گیری می‌کند، می‌تواند به‌عنوان یک ابزار ارزشمند برای تحلیلگران و معامله‌گران عمل کند.

یکی از دلایل اصلی اهمیت شاخص ترس و طمع، توانایی آن در شناسایی نقاط عطف بازار است. برای مثال، سطح بالای طمع می‌تواند نشان‌دهنده اشباع خرید و احتمال یک اصلاح نزولی باشد، در حالی که سطح بالای ترس ممکن است فرصت‌های خرید مناسبی را برای معامله‌گران فراهم کند.

علاوه بر این، شاخص ترس و طمع می‌تواند به عنوان یک ابزار مکمل در کنار تحلیل‌های تکنیکال و بنیادی به کار رود. ترکیب این شاخص با تحلیل نمودارها یا اخبار اقتصادی، تصویری جامع‌تر از وضعیت بازار ارائه داده و به معامله‌گران در اتخاذ تصمیمات دقیق‌تر کمک می‌کند.

از سوی دیگر، این شاخص می‌تواند به عنوان ابزاری برای مدیریت ریسک نیز استفاده شود. با شناسایی سطوح بالای ترس یا طمع، معامله‌گران می‌توانند استراتژی‌های ریسک خود را تنظیم کنند؛ برای مثال، در زمان ترس شدید، با کاهش حجم معاملات، رویکرد محافظه‌کارانه‌تری را در پیش گیرند.

شاخص ترس و طمع در فارکس می‌تواند به معامله‌گران کمک کند تا از دام احساسات خود اجتناب کنند و تصمیمات خود را براساس تحلیل‌های عینی‌تر و کمتر احساسی بگیرند. این امر می‌تواند به بهبود عملکرد معاملاتی و افزایش سودآوری بلندمدت کمک کند.

به‌طور کلی، درک و استفاده صحیح از شاخص ترس و طمع می‌تواند به معامله‌گران کمک کند تا با دیدگاهی جامع‌تر و علمی‌تر به بازار فارکس نگاه کنند و از فرصت‌ها و چالش‌های آن بهره‌برداری کنند.

محاسبه شاخص ترس و طمع

محاسبه شاخص ترس و طمع (Fear and Greed Index) یک فرایند پیچیده و چندوجهی است که از ترکیب مجموعه‌ای از شاخص‌ها و داده‌های مختلف بازار به دست می‌آید. این شاخص، تلاش می‌کند تا احساسات عمومی سرمایه‌گذاران را از طریق تحلیل و ترکیب چندین متغیر مختلف اندازه‌گیری کند. به‌طور کلی، این شاخص معمولاً شامل هفت عامل کلیدی است که هرکدام وزنی خاص در محاسبه نهایی دارند.

1. اولین عامل، نوسانات (Volatility) بازار است که معمولاً با استفاده از شاخص VIX (شاخص نوسانات بورس شیکاگو) اندازه‌گیری می‌شود. نوسانات بالا معمولاً نشان‌دهندۀ ترس در بازار است، درحالی‌که نوسانات پایین‌تر به‌عنوان نشانه‌ای از طمع تلقی می‌شود.
2. دومین عامل، قدرت خرید و فروش سهام (Stock Price Strength) است که از طریق بررسی تعداد سهامی که به سقف‌های جدید قیمتی می‌رسند نسبت به تعداد سهامی که به کف‌های جدید قیمتی می‌رسند، محاسبه می‌شود. تعداد بیشتر سقف‌های قیمتی نسبت به کف‌ها معمولاً نشان‌دهندۀ طمع و قدرت بازار است، درحالی‌که برعکس آن نشان‌دهندۀ ترس است.
3. سومین عامل، وسعت بازار (Market Breadth) است که به‌وسیله حجم معاملات اندازه‌گیری می‌شود. در این حالت، بررسی می‌شود که چه میزان از حجم کل معاملات به‌سمت خرید یا فروش گرایش دارد. حجم بالای خرید معمولاً نشانه طمع است، درحالی‌که حجم بالای فروش نشان‌دهندۀ ترس است.
4. چهارمین عامل، تقاضا برای اوراق قرضه دولتی (Demand for Safe Haven Bonds) است. در زمان‌هایی که تقاضا برای این اوراق بالا می‌رود، معمولاً نشان‌دهندۀ ترس سرمایه‌گذاران از بازارهای پرریسک‌تر مانند بازار سهام است.
5. پنجمین عامل، نسبت اختیار خرید به فروش (Put and Call Options) است که از طریق بررسی تعداد قراردادهای اختیار خرید نسبت به قراردادهای اختیار فروش اندازه‌گیری می‌شود. نسبت بالاتر اختیار فروش نشان‌دهندۀ ترس و نسبت بالاتر اختیار خرید نشان‌دهندۀ طمع است.
6. ششمین عامل، نظرسنجی‌های احساسی سرمایه‌گذاران (Market Sentiment Surveys) است که از طریق پرسش از سرمایه‌گذاران درباره انتظارات آن‌ها نسبت به آینده بازار به‌دست می‌آید. این نظرسنجی‌ها می‌توانند تصویری کلی از احساسات عمومی بازار ارائه دهند.
7. آخرین عامل، عملکرد بازار سهام در مقایسه با اوراق قرضه شرکتی با رتبه اعتباری بالا (Performance of Stocks versus High-Yield Bonds) است. وقتی که سهام عملکرد بهتری نسبت به اوراق قرضه شرکتی با رتبه اعتباری بالا دارد، این وضعیت معمولاً به‌عنوان نشانه‌ای از طمع تلقی می‌شود و برعکس.

مزایای استفا‌ده از شاخص ترس و طمع چیست؟

در ادامه، برخی از مهم‌ترین مزایای استفاده از شاخص ترس و طمع بررسی می‌شود:

• شناسایی احساسات و نقاط عطف بازار: با تشخیص احساسات غالب (ترس یا طمع)، به درک بهتر روندهای قیمتی و نقاط عطف بازار کمک می‌کند. طمع بالا نشانه سقف قیمتی و ترس شدید نشانه کف قیمتی است.
• پیش‌بینی روندها: با تحلیل تغییرات آن، معامله‌گران می‌توانند الگوهای رفتاری بازار را شناسایی و روندهای قیمتی آینده را پیش‌بینی کنند، مثلاً افزایش ناگهانی طمع می‌تواند پیش‌درآمد یک اصلاح باشد.
• بهبود استراتژی‌های معاملاتی: این شاخص به عنوان یک سیگنال اضافی، به معامله‌گران کمک می‌کند تا در زمان ترس شدید خرید و در زمان طمع شدید فروش انجام دهند که می‌تواند بازدهی را افزایش دهد.
• افزایش آگاهی از روندهای کلان: به درک بهتر وضعیت کلی بازار و اتخاذ تصمیمات استراتژیک بلندمدت کمک می‌کند و از ورود به معاملات پرریسک جلوگیری می‌کند.
• کمک به خودآگاهی و کنترل احساسات: با آگاهی از وضعیت روانی بازار، معامله‌گران می‌توانند احساسات خود (ترس و طمع) را بهتر کنترل کرده و تصمیمات عینی‌تری بگیرند.
• افزایش شفافیت بازار: با ارائه اطلاعات به‌روز در مورد احساسات بازار، به افزایش شفافیت و دید جامع‌تر از وضعیت بازار کمک می‌کند.

معایب استفاده از شاخص ترس و طمع

با وجود مزایای قابل‌توجه شاخص ترس و طمع (Fear and Greed Index)، استفاده از این شاخص در بازار فارکس نیز می‌تواند معایبی داشته باشد که معامله‌گران و سرمایه‌گذاران باید از آن‌ها آگاه باشند. در ادامه، برخی از مهم‌ترین معایب استفاده از شاخص ترس و طمع در فارکس به تفصیل بررسی می‌شود:

• نوسانات بالا: این شاخص به تغییرات سریع احساسات بازار واکنش نشان می‌دهد و سیگنال‌های متناقض و ناپایدار ایجاد می‌کند که تصمیم‌گیری را دشوار می‌سازد.
• نادیده‌گرفتن تحلیل بنیادی: تمرکز آن بر روان‌شناسی و تحلیل تکنیکال، می‌تواند منجر به تفاوت بین نتایج شاخص و واقعیت‌های اقتصادی شود.
• وابستگی به شاخص‌های دیگر: این شاخص به داده‌های دیگر شاخص‌ها وابسته است که هر یک می‌توانند تحت تأثیر عوامل مختلفی قرار گیرند و دقت آن را کاهش دهند.
• تمرکز بیش‌ازحد بر احساسات: استفاده از آن می‌تواند معامله‌گران را به سمت تصمیمات احساسی و بدون پشتوانه منطقی سوق دهد.
• عدم دقت در پیش‌بینی: نمی‌تواند همیشه پیش‌بینی دقیقی از روندهای آینده ارائه دهد و ممکن است نقاط عطف بازار را به‌درستی نشان ندهد.
• عدم کاربرد در همه شرایط بازار: در بازارهای بسیار ناپایدار یا بسیار آرام، ممکن است کاربرد یا دقت لازم را نداشته باشد.
• زمان‌بر بودن: تحلیل و ترکیب آن با دیگر ابزارها زمان‌بر است و می‌تواند منجر به ازدست‌دادن فرصت‌های معاملاتی شود.

حالت‌های مختلف شاخص ترس و طمع

در ادامه، حالت‌های مختلف شاخص ترس و طمع به تفصیل بررسی می‌شود:

1. ترس شدید (Extreme Fear): این حالت که با شاخص زیر ۲۰ مشخص می‌شود، نشان‌دهنده نگرانی شدید سرمایه‌گذاران در دوره‌های کاهش قیمت است. در این وضعیت، سرمایه‌گذاران به دارایی‌های امن مانند طلا و اوراق قرضه روی آورده و از سهام دوری می‌کنند. ترس شدید می‌تواند فرصتی برای خرید در قیمت‌های پایین‌تر باشد.
2. ترس (Fear): در این حالت، نگرانی قابل‌توجهی در بازار وجود دارد اما شدت آن کمتر از حالت ترس شدید است و شاخص بین ۲۰ تا ۴۰ قرار دارد. بازارها ممکن است کاهش‌هایی را تجربه کنند و سرمایه‌گذاران با احتیاط بیشتری عمل کرده و منتظر نشانه‌های ثبات می‌مانند.
3. خنثی (Neutral): این حالت که با شاخص بین ۴۰ تا ۶۰ مشخص می‌شود، نشان‌دهنده تعادل بین ترس و طمع است. بازارها نسبتاً پایدار هستند و سرمایه‌گذاران تصمیمات خود را بیشتر بر اساس تحلیل‌های بنیادی و تکنیکال می‌گیرند تا احساسات.
4. طمع (Greed): در این حالت، سرمایه‌گذاران با خوش‌بینی به دنبال کسب سود از دارایی‌های پرریسک‌تر هستند و شاخص بین ۶۰ تا ۸۰ قرار دارد. این وضعیت معمولاً در روندهای صعودی رخ می‌دهد و خوش‌بینی افراطی می‌تواند منجر به نادیده گرفتن ریسک‌ها و تشکیل حباب‌های قیمتی شود.
5. طمع شدید (Extreme Greed): این حالت با شاخص بالای ۸۰، نشان‌دهنده خوش‌بینی شدید و تمایل زیاد به خرید دارایی‌های پرریسک است که می‌تواند به حباب‌های قیمتی منجر شود. در این وضعیت، سرمایه‌گذاران ممکن است تحلیل را نادیده بگیرند و معمولاً یک اصلاح قیمتی شدید به دنبال آن رخ می‌دهد.
6. نوسانات و تغییرات سریع (Volatility and Rapid Changes): نوسان مکرر شاخص بین حالت‌های ترس و طمع، نشان‌دهنده وضعیت ناپایدار در بازار است. این حالت معمولاً در پی اخبار و رویدادهای غیرمنتظره رخ می‌دهد که تصمیم‌گیری را برای معامله‌گران دشوار کرده و نیاز به تحلیل دقیق‌تری دارد.

رابطه فومو و فاد بر شاخص ترس و طمع

• تأثیر فومو بر شاخص ترس و طمع: وقتی فومو حاکم است، معمولاً شاخص ترس و طمع به‌سمت شاخص طمع (Greed) حرکت می‌کند. این به این معنی است که معامله‌گران به‌طور کلی بسیار خوش‌بینانه به بازار نگاه می‌کنند و در تمایل به خرید دارایی‌ها و شرکت در بازار بیشتر مشاهده می‌شود. شاخص ترس و طمع در این حالت به‌سمت مقادیر بالاتر حرکت می‌کند که معمولاً نشان‌دهندۀ یک بازار خریداری زیاد و حتی احتمالی از زمینه برای اصلاح قیمتی است.
• تأثیر فاد بر شاخص ترس و طمع: وقتی فاد در بازار حاکم است، شاخص ترس و طمع به‌سمت شاخص ترس (Fear) حرکت می‌کند. در این حالت، سرمایه‌گذاران بسیار بدبین به بازار نگاه می‌کنند و تمایل به فروش دارایی‌ها و ورود به موقعیت‌های محافظه‌کارانه تقویت می‌شود. شاخص ترس و طمع در این شرایط به‌سمت مقادیر پایین‌تر حرکت می‌کند، که ممکن است نشان‌دهندۀ احتمال یک بازار فروشنده و حتی تهاجمی در آینده باشد.

شاخص ترس و طمع را کجا ببینیم؟

شاخص ترس و طمع (Fear and Greed Index) معمولاً در وب‌سایت‌های مختلف مالی و سایت‌های تحلیلی قابل دسترسی است. شاخص ترس و طمع در تریدینگ ویو قابل مشاهده است و جزئیات زیادی را به تریدرها ارائه می‌کند.

خدمات FORFX

شرکت FORFX، یکی از پیشگامان در زمینه پراپ تریدینگ، به معامله‌گران ایرانی امکانات جدیدی برای دسترسی به سرمایه فراهم کرده است. با ارائه حساب لایو، FORFX فرایند دسترسی به سرمایه را برای معامله‌گران بهبود بخشیده است. معامله‌گران می‌توانند با افتتاح حساب شخصی در بروکر معتبر و تحت نظارت اپوفایننس، در چالش FORFX شرکت کنند. اگر معامله‌گران در این چالش عملکرد مطلوبی داشته باشند، سرمایه لازم به آن‌ها اختصاص می‌یابد.

سخن پایانی

در این مقاله، شاخص ترس و طمع در فارکس را به عنوان ابزاری اساسی برای تحلیل رفتار روانی بازار بررسی کردیم. این شاخص با اندازه‌گیری احساسات جمعی معامله‌گران، به مدیریت بهتر ریسک‌های معاملاتی کمک می‌کند. همچنین، استفاده هوشمندانه از شاخص ترس و طمع در فارکس در کنار سایر ابزارهای تحلیلی، به انتخاب استراتژی‌های مؤثر و پاسخ‌دهی بهتر به فرصت‌های بازار منجر می‌شود.

منابع: + + +