الگوی سر و شانه

الگوی سر و شانه یکی از معتبرترین الگوهای بازگشتی در تحلیل تکنیکال است که معمولاً پایان یک روند صعودی و آغاز یک روند نزولی را پیش‌بینی می‌کند. این الگو از سه قله (دو شانه و یک سر بلندتر) تشکیل شده و سیگنال اصلی فروش آن با شکست خط گردن (Neckline) به سمت پایین صادر می‌شود. برای یادگیری نحوه شناسایی دقیق این الگو، تعیین حد سود و ضرر و مشاهده مثال‌های عملی، ادامه این مقاله را مطالعه کنید.

الگوی سر و شانه چیست؟

الگوی سر و شانه یک الگوی قیمتی در تحلیل تکنیکال است که نشان‌دهندۀ تغییر روند (صعودی به نزولی یا برعکس) است. این الگو از سه بخش تشکیل شده: شانه اول (قله)، سر (قله بلندتر) و شانه دوم (قله مشابه اول). معمولاً پس‌از یک روند صعودی یا نزولی شکل می‌گیرد و با شکست خط گردن (اتصال کف‌های بین شانه‌ها)، احتمال تغییر روند را نشان می‌دهد. به طور کلی، این الگو زمانی معتبر است که قیمت پس‌از شکست خط گردن، حرکت معکوس را آغاز کند.

نکات مثبت تشخیص الگوی سر و شانه در ارز دیجیتال بیت کوین

هنگام شناسایی صحیح، الگوی سر و شانه می‌تواند نقاط ورود و خروج دقیقی فراهم کند تا سرمایه‌گذاران از حرکت‌های بزرگ قیمت در جهت معکوس بهره‌برداری کنند. ویژگی برجسته آن، حرکت قوی و قابل‌پیش‌بینی قیمت پس‌از شکست خط گردن است؛ لذا تحلیل این الگو برای مدیریت ریسک و افزایش دقت در تصمیم‌گیری‌های معاملاتی در بازارهای مختلف بسیار مفید است.

اجزای الگوی سر و شانه

الگوی سر و شانه از چهار جزء اصلی تشکیل شده است که هرکدام نقش خاصی در شناسایی و تفسیر تغییرات روند قیمت ایفا می‌کنند. درک دقیق این اجزا برای معامله‌گران ضروری است زیرا هر یک از این بخش‌ها سیگنال‌هایی را برای پیش‌بینی روند آینده بازار ارائه می‌دهند. در ادامه به توضیح هر یک از اجزای این الگو پرداخته می‌شود.

سر

سر، بلندترین قله در الگوی سر و شانه، اوج قیمت روند فعلی را نشان می‌دهد. در الگوی استاندارد، این بخش پس‌از یک حرکت صعودی قوی شکل می‌گیرد و بالاترین نقطه در روند صعودی قبلی است. پس‌از آن، قیمت موقتاً کاهش می‌یابد و به نقطه پایینی می‌رسد. این بخش نشان‌دهنده بیشترین قدرت و هیجان بازار است که اوج قیمت را به‌دلیل فشار زیاد خریداران ایجاد می‌کند؛ شکست این سطح می‌تواند سیگنال تغییر روند را به دنبال داشته باشد.

شانه چپ

شانه چپ اولین قله‌ای است که پس‌از رشد اولیه قیمت در روند صعودی شکل می‌گیرد. این شانه معمولاً از سر کوتاه‌تر است و نشان‌دهندۀ کاهش قدرت خرید خریداران است. در این مرحله، فشار فروش وارد بازار شده و قیمت کاهش می‌یابد که موجب تشکیل کفی برای رسم خط گردن می‌شود؛ شانه چپ اغلب بالاتر از کف قبلی خود است.

شانه راست

شانه راست قله‌ای دیگر است که پس‌از تشکیل سر شکل می‌گیرد. تفاوت آن با شانه چپ این است که قیمت پس‌از عبور از سر، برای مدت کوتاهی بالا رفته و سپس دوباره کاهش می‌یابد. شانه راست معمولاً کوتاه‌تر از سر بوده و نشان‌دهندۀ ضعف بیشتر خریداران است. ناتوانی قیمت در رسیدن به سطح بالاتر از سر، نشانه‌ای از ضعف روند صعودی و احتمال معکوس‌شدن است که با پایین رفتن قیمت از خط گردن، سیگنال نزولی صادر می‌شود.

خط گردن

خط گردن یکی از مهم‌ترین اجزای الگوی سر و شانه است که از اتصال دو کف بین شانه‌ها ایجاد می‌شود. این خط به‌صورت افقی یا با شیب کم رسم شده و نقش حمایت یا مقاومت را دارد. شکست قاطع قیمت از خط گردن، به‌ویژه با حجم بالا، سیگنالی قوی برای تغییر روند از صعودی به نزولی است. در الگوی معکوس، شکست خط گردن به بالا، نشان‌دهندۀ تغییر روند از نزولی به صعودی است.

الگوی سر و شانه معکوس نیز مشابه همین الگو است و شامل اجزای مهمی خواهد بود.

الگوی سر و شانه معکوس

الگوی سر و شانه استاندارد

الگوی سر و شانه استاندارد یکی از الگوهای معکوس قیمت است که پس‌از یک روند صعودی قوی شکل می‌گیرد. این الگو شامل سه بخش اصلی شانه چپ، سر و شانه راست است. در آن، پس از یک روند صعودی، قیمت موقتاً کاهش می‌یابد و شانه چپ را تشکیل می‌دهد؛ سپس مجدداً صعود کرده و به اوج جدیدی (سر) می‌رسد، اما نمی‌تواند از آن سطح عبور کند و دوباره کاهش می‌یابد.

پس‌از آن، قیمت یک بار دیگر به‌سمت بالا حرکت می‌کند تا شانه راست را شکل دهد؛ ولی نمی‌تواند به ارتفاع سر برسد. در نهایت، زمانی که قیمت از خط گردن که به‌طور معمول از اتصال دو کف (کف‌های شانه چپ و شانه راست) رسم می‌شود، عبور می‌کند، سیگنال تغییر روند به نزولی صادر می‌شود. این الگو نشان‌دهندۀ ضعف در روند صعودی است و احتمالاً قیمت وارد روند نزولی می‌شود.

الگوی سر و شانه معکوس

الگوی سر و شانه معکوس دقیقاً برعکس الگوی استاندارد عمل می‌کند و معمولاً پس‌از یک روند نزولی شکل می‌گیرد. در این الگو، شانه چپ و سر ابتدا در روندی نزولی ظاهر می‌شوند که نشان‌دهنده کاهش موقت قیمت است. سپس، قیمت شروع به صعود کرده و به سطحی بالاتر (سر) می‌رسد، اما نمی‌تواند از آن عبور کند و دوباره کاهش می‌یابد. پس‌از آن، قیمت مجدداً بالا می‌رود تا شانه راست را تشکیل دهد، ولی این بار به پایین‌ترین نقطه سر نمی‌رسد.

زمانی که قیمت از خط گردن که معمولاً از اتصال دو کف بین شانه چپ و شانه راست تشکیل می‌شود، عبور می‌کند، سیگنال تغییر روند از نزولی به صعودی صادر می‌شود. این الگو نشان‌دهندۀ قدرت جدید در بازار است و احتمال ادامه روند صعودی را افزایش می‌دهد. الگوی سر و شانه معکوس معمولاً در بازارهای نزولی استفاده می‌شود تا پیش‌بینی کنند که روند نزولی به پایان رسیده است و روند صعودی جدید آغاز خواهد شد.

الگوهای پیچیده (سر و شانه دو قلو، گسترده، فشرده)

الگوهای پیچیده سر و شانه، شکل‌های خاصی از الگوی سر و شانه هستند که از نظر زمان، حجم و شکست خط گردن ویژگی‌های متفاوتی دارند. یکی از این الگوها، «سر و شانه دو قلو» است که در آن پس از شانه چپ و سر، قیمت مجدداً به اوج مشابه سر می‌رسد و سپس شانه راست شکل می‌گیرد. در این الگو، شکست خط گردن پس از دو تلاش برای عبور از حمایت صورت می‌گیرد که نشان‌دهنده قدرت بیشتر در تغییر روند است.

به‌طورکلی، الگوهای پیچیده سر و شانه می‌توانند به‌طور دقیق‌تری در پیش‌بینی تغییرات بزرگ قیمت و روندهای بازار به معامله‌گران کمک کنند و این ویژگی‌ها آن‌ها را به ابزارهای قدرتمندی برای تحلیل روندهای پیچیده تبدیل می‌کند.

تفسیر الگوی سر و شانه

هدف قیمتی الگوی سر و شانه معمولاً براساس فاصله میان سر و خط گردن محاسبه می‌شود. این فاصله از نقطه شکست خط گردن به پایین (در استاندارد) یا به بالا (در معکوس) کشیده می‌شود. این مقدار، هدف قیمتی احتمالی است که می‌توان به‌عنوان نقطه تقریبی برای توقف یا اصلاح قیمت درنظر گرفت. این محاسبات به معامله‌گران در برنامه‌ریزی مؤثرتر استراتژی‌های ورود و خروج کمک می‌کند.

بهترین اندیکاتور برای تأیید الگوی سر و شانه

بهترین اندیکاتور برای تأیید الگوی سر و شانه، اندیکاتور حجم معاملات است. حجم معاملات به‌ویژه در هنگام شکست خط گردن از اهمیت بالایی برخوردار است. اگر حجم معاملات در زمان شکست به‌طور قابل‌توجهی افزایش بیاید، این امر می‌تواند تأییدی قوی بر اعتبار الگوی سر و شانه باشد. افزایش حجم نشان‌دهندۀ علاقه و فشار بیشتر از سوی بازار به تغییر روند است و تأثیرگذارترین سیگنال برای تأیید الگو است.

علاوه‌بر حجم، اندیکاتور RSI (شاخص قدرت نسبی) نیز می‌تواند به‌عنوان یک تأییدکننده مفید برای الگوی سر و شانه استفاده شود. هنگامی که RSI در محدوده اشباع خرید یا اشباع فروش قرار دارد، می‌تواند نشان‌دهندۀ ضعف در روند جاری و تأییدی بر احتمال معکوس‌شدن روند باشد. به‌طور مثال، اگر RSI در نواحی اشباع خرید قرار بگیرد و الگوی سر و شانه استاندارد تکمیل شود، این می‌تواند سیگنال فروش قوی‌تری را ارائه بدهد.

همچنین، اندیکاتور MACD می‌تواند به‌عنوان یک تأییدیه دیگر برای الگوی سر و شانه عمل کند. زمانی که MACD از خط سیگنال عبور می‌کند و این عبور با شکست خط گردن هم‌زمان باشد، می‌تواند تأییدی قوی برای تغییر روند باشد. این اندیکاتور نشان‌دهندۀ تغییرات در حرکت میان‌مدت و بلندمدت قیمت است و هنگامی که با الگوی سر و شانه ترکیب می‌شود، دقت پیش‌بینی‌ها را افزایش می‌دهد.

در نهایت، ترکیب این اندیکاتورها همراه با تحلیل حجم معاملات و رفتار قیمت در اطراف خط گردن می‌تواند به تأیید الگوی سر و شانه کمک کند و به معامله‌گران این اطمینان را بدهد که تغییر روند احتمالی معتبر است.

هدف قیمتی الگوی سر و شانه را چگونه محاسبه کنیم؟

هدف قیمتی الگوی سر و شانه را می‌توان با استفاده از فاصله عمودی میان بالاترین نقطه (سر) و خط گردن محاسبه کرد. در ادامه روش گام‌به‌گام برای محاسبه هدف قیمتی آورده شده است:

• شناسایی سر و خط گردن: ابتدا باید الگوی سر و شانه را شناسایی کرده و سه بخش اصلی آن را مشخص کنید: شانه چپ، سر و شانه راست. سپس خط گردن را که از اتصال دو کف بین شانه‌ها عبور می‌کند، رسم کنید.
• محاسبه فاصله بین سر و خط گردن: فاصله عمودی بین بالاترین نقطه سر (که اوج قیمت است) و خط گردن را محاسبه کنید. این فاصله نشان‌دهندۀ اندازه حرکت قیمت پس‌از شکست خط گردن است.
• ترسیم هدف قیمتی: پس‌از شکست خط گردن، فاصله محاسبه‌شده را از نقطه شکست خط گردن اندازه‌گیری کنید. در الگوی سر و شانه استاندارد (در روند صعودی)، این فاصله را از نقطه شکست خط گردن به پایین می‌کشید تا هدف قیمتی نزولی را به دست آورید. در الگوی سر و شانه معکوس (در روند نزولی)، این فاصله را از نقطه شکست خط گردن به بالا می‌کشید تا هدف قیمتی صعودی را به دست آورید.

به‌طور مثال، اگر فاصله میان سر و خط گردن ۵۰ واحد باشد، پس‌از شکست خط گردن، هدف قیمتی برای حرکت نزولی (در الگوی استاندارد) ۵۰ واحد پایین‌تر از خط گردن خواهد بود. این هدف قیمتی یک پیش‌بینی تقریبی است و ممکن است در بازارهای واقعی به‌دلیل نوسانات، تغییرات حجم و دیگر عوامل خارجی، به‌طور دقیق محقق نشود؛ بنابراین، استفاده از سایر اندیکاتورها و تحلیل‌ها برای تأیید این هدف قیمتی بسیار مهم است.

خطاهای رایج در تشخیص الگوی سر و شانه

در ادامه یک جدول جامع از خطاهای رایج در تشخیص الگوی سر و شانه آورده شده است:

خطاهای رایج	توضیحات
عدم شناسایی کامل اجزای الگو	یکی از خطاهای رایج این است که معامله‌گران ممکن است شانه‌ها یا سر را به‌طور دقیق شناسایی نکنند. این خطا می‌تواند منجر به برداشت نادرست از شکل‌گیری الگو و سیگنال‌های اشتباه شود.
فراموش‌کردن تأیید حجم معاملات	حجم معاملات یکی از اجزای مهم در تأیید الگوی سر و شانه است. اگر حجم معاملات هنگام شکست خط گردن افزایش نیابد، ممکن است الگو معتبر نباشد. این عدم توجه به حجم می‌تواند منجر به سیگنال‌های کاذب شود.
شکست زودهنگام خط گردن	برخی از معامله‌گران ممکن است شکست خط گردن را پیش‌از تأیید نهایی و بدون مشاهده حرکت قوی قیمت در جهت شکسته‌شده تشخیص بدهند. این اشتباه می‌تواند منجر به ورود به موقعیت‌های اشتباه شود.
در نظر نگرفتن روند کلی بازار	الگوی سر و شانه ممکن است تنها در یک روند خاص (مثلاً در روند صعودی یا نزولی) معتبر باشد. اگر بازار در وضعیت بی‌ثباتی باشد یا روند کلی ناپایدار باشد، احتمال وقوع خطا در پیش‌بینی زیاد است.
شکست قیمت به‌طور غیرمنتظره (شکست‌های جعلی)	گاهی اوقات قیمت به‌طور موقتی از خط گردن عبور می‌کند اما سپس به عقب بازمی‌گردد. این شکست‌های جعلی می‌تواند معامله‌گران را فریب بدهد. برای جلوگیری از این خطا، استفاده از تأییدیه‌های دیگر ضروری است.
عدم تطابق با زمان‌بندی مناسب	الگوی سر و شانه معمولاً در بازه‌های زمانی بلندتر بیشتر اعتبار دارد. شناسایی این الگو در نمودارهای زمانی کوتاه‌مدت می‌تواند موجب ایجاد سیگنال‌های اشتباه و پرریسک شود.
عدم رعایت نسبت‌های دقیق	برخی از معامله‌گران ممکن است نسبت‌های صحیح بین سر و شانه‌ها و خط گردن را رعایت نکنند. این عدم دقت در محاسبات می‌تواند منجر به تشخیص نادرست الگو و هدف قیمتی نادرست شود.
تجاهل به شرایط بازار (اخبار، رویدادها)	بسیاری از عوامل خارجی مانند اخبار اقتصادی، سیاسی یا رویدادهای غیرمنتظره می‌توانند تأثیر زیادی بر روند بازار داشته باشند. بی‌توجهی به این شرایط می‌تواند باعث خطا در تشخیص الگو شود.
استفاده‌نکردن از ابزارهای مکمل	برای تأیید الگوی سر و شانه، استفاده از اندیکاتورها مانند RSI، MACD یا تحلیل حجم معاملاتی ضروری است. استفاده‌نکردن از این ابزارها می‌تواند باعث کاهش دقت تشخیص الگو شود.
فراموش‌کردن مدیریت ریسک	حتی اگر الگوی سر و شانه به‌درستی تشخیص داده شود، عدم رعایت مدیریت ریسک و تعیین حد ضرر می‌تواند منجر به ضررهای سنگین شود. بسیاری از معامله‌گران به این نکته توجه نمی‌کنند.

این خطاها نشان می‌دهند که شناسایی الگوی سر و شانه به‌تنهایی کافی نیست و برای انجام تحلیل دقیق و تصمیم‌گیری‌های مؤثر باید از ابزارهای تکمیلی و مدیریت ریسک مناسب استفاده کرد.

کدام دسته از تریدرها می‌توانند از الگوی سر و شانه بهره ببرند؟

الگوی سر و شانه برای انواع تریدرها، به‌ویژه آن‌هایی که استراتژی‌های میان‌مدت و بلندمدت دارند، بسیار مناسب است. این الگو به سوئینگ تریدرها در شناسایی تغییرات بزرگ روند و یافتن فرصت‌های ورود و خروج کمک می‌کند؛ همچنین، تریدرهای روندی می‌توانند از آن برای شناسایی نقاط مناسب ورود و خروج در جهت روند اصلی بازار بهره ببرند.

آیا بهترین الگوهای پرایس اکشن را می شناسید؟

تریدرهای تحلیل‌گر تکنیکال نیز می‌توانند این الگو را به عنوان ابزاری کلیدی برای تحلیل روندها در نظر بگیرند. این الگو، در صورت شناسایی صحیح و همراهی با تأیید اندیکاتورها یا حجم، سیگنال‌های مؤثری فراهم می‌کند و برای تریدرهای فعال در بازارهای پرنوسان نیز کاربردی است.

پراپ FORFX

پراپ FORFX نمونه از پراپ فرم های معتبر است که با بروکر معتبر Opofinanceهمکاری می‌کند. بروکر Opofinance که در سال ۲۰۲۰ در سنت وینسنت و گرنادین‌ها تأسیس شده، اخیراً مجوز ASIC را دریافت کرده است. این همکاری میان FORFX و Opofinance به ارائه برنامه‌های مختلفی برای تریدرها در حوزه پراپ تریدینگ منجر شده است. از جمله برنامه‌های اصلی این پراپ فرم می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• طرح حساب دمو: این طرح شامل دو مدل چالش است. مدل اول با نام «حرفه‌ای» به تریدرها این امکان را می‌دهد که از بین تنظیمات ریسک نرمال و پر ریسک، گزینه‌ای را که با استراتژی آن‌ها سازگار است، انتخاب کنند.
• مدل فوق‌حرفه‌ای: این مدل نیز شامل تنظیمات ریسک نرمال و پر ریسک مشابه مدل حرفه‌ای است؛ اما با دو تفاوت اصلی. اول در مدل فوق‌حرفه‌ای، تقسیم سود به میزان ۹۰ درصد است و دوم در این مدل تریدرها می‌توانند از امکان تکرار رایگان استفاده کنند؛ هرچند که باید توجه داشته باشید که فور‌اف‌ایکس یک پراپ تریدینگ رایگان نیست.

یکی از ویژگی‌های برجسته این همکاری، برنامه حساب لایو است که به تریدرها اجازه می‌دهد با استفاده از حساب شخصی خود در چالش‌های پراپ شرکت کنند. در این طرح، نیازی به خرید جداگانه چالش نیست و تنها کافی است که تریدرها حساب پراپ خود را در بروکر Opofinance افتتاح و مبلغ موردنظر را واریز کنند. پس‌از واریز مبلغ، حساب فعال شده و چالش با انجام اولین معامله آغاز می‌شود. در صورت موفقیت در این چالش، حساب تریدر به حساب فاند شده تبدیل خواهد شد.

سخن پایانی

الگوی سر و شانه یکی از مهم‌ترین الگوهای معکوس قیمت در تحلیل تکنیکال است که به شناسایی تغییرات عمده روند بازار کمک می‌کند. این الگو در دو نوع استاندارد و معکوس، سیگنال‌های خرید یا فروش می‌دهد و زمانی مؤثر است که با تأییدیه‌هایی مانند حجم معاملات و اندیکاتورهای دیگر، دقت آن افزایش یابد. این الگو ابزاری قدرتمند برای پیش‌بینی تغییر روند و شناسایی نقاط استراتژیک ورود و خروج است.

برای بهره‌برداری بهینه از الگوی سر و شانه، توجه به خطاهای رایج در شناسایی و تأیید آن ضروری است. تریدرهای بلندمدت بیشترین بهره را از این الگو می‌برند، زیرا در روندهای بزرگ‌تر و بازارهای پرنوسان‌تر مؤثرتر است. در نهایت، برای کاهش خطا و اطمینان از صحت تحلیل‌ها، استفاده از ابزارهای مکمل و مدیریت ریسک مناسب از اهمیت بالایی برخوردار است.

منابع: + +